‘Ik ben een echte maker, geen bedenker van fratsen’

Huibert Groenendijk ontwerpt de Rotterdamse watertaxi’s: "Ik wilde een boot zonder franje'.

Huibert Groenendijk kopie 2

Niet iedereen zal Huibert Groenendijk bij naam kennen, maar vrijwel elke Nederlander is vertrouwd met ten minste drie ontwerpen van ‘m: de Maxi Cosi, de moderne ‘Hollandse’ windmolen en de Rotterdamse watertaxi. Het eerste model van het pijlsnelle, geelzwarte taxibootje, de MSTX1, rolde in 1999 van zijn tekentafel. Groenendijk won er de competitie mee die de eigenaren van Watertaxi Rotterdam, Hans Loos en Daan van der Have, speciaal hiervoor onder een twintigtal industrieel ontwerpers, designers en kunstenaars hadden uitgeschreven.

Zusjes

In de jaren daarop stond de Schiedamse industrieel ontwerper tevens aan de wieg van de negen al even snelle ‘zusjes’ die elkaar in de MSTX-serie opvolgden. En ook het laatst bijgekomen model in de vloot van Watertaxi Rotterdam, de diesel-elektrisch aangedreven PHW, is weer van de hand van Huibert Groenendijk. Die daarmee in 2016 ‘een net wat vriendelijkere en gezelligere taxiboot’ aan de stad presenteerde dan passagiers van de stoere zusjes tot dusver gewend waren.

Die uitstraling dankt de PHW onder meer aan de halfronde vorm waarin de zitplaatsen in deze watertaxi zijn aangebracht, haar eveneens fraaie ronde kont, en de frisse kleuren van de bekleding. ‘Bij elkaar opgeteld oogt het toch allemaal een stuk intiemer dan in dat varende metrostel waarvan de MSTX-taxi’s wel wat weg hebben’, zegt Groenendijk. ‘Daardoor is de PHW ook een boot die prima kan worden ingezet voor het groeiend aantal rondvaarten, bij asverstrooiingen op het water en voor het vervoer van bruiloftsgasten.’

Bootjesman

Huibert Groenendijk woonde op een tjalk in de Veerhaven en was dus al een ‘bootjesman’ toen hij voor de ontwerpwedstrijd voor een snelle watertaxi werd uitgenodigd. Over specifieke vakkennis op dit gebied beschikte hij op dat moment evenwel nog niet. Twee hele dagen en nachten werkte hij indertijd door aan de schetsen waarmee hij de competitie uiteindelijk zou winnen. Zijn enige houvast in de opdracht was het feit dat tevoren al was bepaald dat de romp van de nieuwe watertaxi die van een bakdekkruiser zou zijn. Voor de rest mochten de deelnemers hun creatieve gang gaan.

Boot zonder franje

‘Ik ben een echte maker, geen bedenker van fratsen. Ik wilde een boot ontwerpen zonder franje, eentje waarin je rechtovereind kon staan, en een met glas rondom zodat je als passagier van alle kanten zicht had op de Rotterdamse skyline’, zo vat Groenendijk zijn eigen, toenmalige uitgangspunten nog eens samen.

‘Design, in de betekenis van styling, hoefde er verder in het geheel niet aan te pas te komen. Een taxiboot is per slot van rekening geen gadget en de inrichtingskosten moeten tot een minimum beperkt blijven. Nou, op basis van die eisen draait het dan al gauw uit op een tekening van een telefooncel op een soort vlot. Alleen door eindeloos te passen en te meten en compromissen te sluiten, kom je vervolgens stapjes verder.’

Instant-icoon

Groenendijk had zeventien jaar geleden geen voorbeelden van watertaxi’s die ter inspiratie konden dienen. De schepen die er wereldwijd in deze branche varen, functioneren en ogen ook als waterbussen, terwijl de eigenaren van Watertaxi Rotterdam als ontwerp juist op zoek waren naar een instant-icoon.

Net als de klassieke watertaxi’s die sinds 1993 een pendeldienst onderhouden van en naar Hotel New York moesten de snelle MSTX-schepen ‘traditie’ ademen. ‘Dat dat heel goed is gelukt, mag blijken uit de als compliment verpakte jaloerse opmerking van een collega’, grijnst Huibert Groenendijk. ‘Die zei: “Tja, eigenlijk hoefde jij voor dit ontwerp zelf helemaal niets te bedenken, want zo zien watertaxi’s er van oudsher toch uit.” Een klassieke watertaxi die nooit klassiek is geweest, haha. Dat is de grap maar tegelijk natuurlijk ook de kick.’

Boten met een eigen signatuur

Net zoals dat het geval is bij automodellen en andere schepen wordt ook een watertaxi elke keer opnieuw ontworpen. Alle afmetingen en technische en ergonomische details maar ook de grondvormen en de gebruikte materialen worden per nieuw te bouwen schip weer uitvoerig tegen het licht gehouden. De polyester MSTX- boten (1-6) verschillen daarom in tal van opzichten van de aluminium serie (7 t/m 12) en ook onderling, waar de diesel-elektrisch aangedreven PHW op haar beurt ook weer een prototype is. Een uniek schip met een eigen signatuur.

Zo hoort dat ook, vindt Huibert Groenendijk. ‘Aan historische tjalken kun je zien of ze door Groningers, Friezen of Hollanders zijn gebouwd en bevaren, en of ze uit een katholiek of een gereformeerd nest stammen. Dat is zo mooi, die symboliek. Eigenzinnig ontworpen en gebouwde bootjes als de watertaxi’s hebben ook hun eigen stempel.

‘Het zijn zussen van elkaar, maar in elke boot afzonderlijk zijn weer andere ervaringen en bijzondere oplossingen van de bouwers en de schippers verwerkt. ‘Zo komt er nooit een eind aan het verhaal. Het vele gedoe dat je ervan hebt, stopt nooit. Maar dat is nou eenmaal typisch voor het hebben van bootjes, haha.’


Meer Onderstroomzie alles